Kolonografia TK, nazywana również wirtualną kolonoskopią, to zaawansowane badanie obrazowe, które umożliwia szczegółową ocenę wnętrza jelita grubego. Wykorzystując promieniowanie rentgenowskie oraz komputerowe przetwarzanie danych, kolonografia TK pozwala na uzyskanie trójwymiarowych obrazów jelita grubego, dzięki czemu można dokładnie ocenić jego strukturę i funkcjonowanie. Badanie to jest nieocenione w diagnostyce różnych stanów patologicznych, takich jak polipy, nowotwory, uchyłki czy inne nieprawidłowości strukturalne jelita grubego.

Jak działa kolonografia TK?

Badanie wykonywane jest za pomocą tomografu komputerowego (CT). Podczas badania pacjent leży na plecach, a następnie na brzuchu na ruchomym stole, który wsuwa się do środka aparatu przez pierścieniowy skaner, a lekarz przeprowadza badanie obrazowe. Przed przystąpieniem do obrazowania jelito grube pacjenta jest delikatnie wypełniane powietrzem lub dwutlenkiem węgla, co umożliwia uzyskanie bardziej szczegółowych i wyraźnych obrazów. Komputer przetwarza dane uzyskane z promieni rentgenowskich, tworząc przekrojowe obrazy, tzw. skany jelita grubego, które mogą być przekształcone w trójwymiarowy obraz.

Zalety tej metody to prostota oraz dobra tolerancja przez pacjentów. Pozwala ona nie tylko na obrazowanie jelita grubego, ale również innych struktur w jamie brzusznej. Ponadto, kolonografia TK cechuje się stosunkowo wysoką czułością, która jest jednak zależna od dokładnego opróżnienia jelita grubego.

Wskazania do wykonania badania

Dzięki swojej precyzji i szczegółowości, badanie to pozwala na wczesne wykrycie zmian patologicznych, co jest kluczowe dla skutecznego leczenia i zapobiegania powikłaniom związanym z chorobami jelita grubego. Wskazania do wykonania tego badania obejmują:

• diagnostyka polipów i wczesnych stadiów raka jelita grubego u osób z grup ryzyka,
• diagnostyka przyczyn dolegliwości, takich jak ból brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień, krwawienia z odbytu,
• ocena jelita grubego u pacjentów po leczeniu raka jelita grubego w celu wykrycia ewentualnych nawrotów.

Ponadto, badanie to przeprowadza się także w przypadku, gdy stwierdzone zostały przeciwwskazania do wykonania standardowej kolonoskopii lub wynik badania jest niewystarczający.

Przeciwwskazania do kolonografii TK

Kolonografia TK jest metodą bezpieczną dla pacjentów, jednak istnieją pewne przeciwwskazania i sytuacje, w których należy zachować ostrożność i skonsultować stan zdrowia z lekarzem kierującym na badanie. Wśród nich wyróżnia się:

• ciążę,
• ostre stany zapalne jelit, które mogą być przeciwwskazaniem do wypełnienia jelita powietrzem,
• perforacja jelita,
• niedawno przebyta operacja jelit,
• ciężkie choroby serca i płuc.

Ważne jest, aby przed przystąpieniem do badania, poinformować lekarza o wszelkich istniejących schorzeniach, przebytych operacjach, a także o ewentualnej alergii na środki kontrastowe. Dzięki temu można zminimalizować ryzyko powikłań i zapewnić bezpieczne przeprowadzenie badania.

Jak się przygotować do badania?

Przygotowanie do badania kolonografii TK jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników. Na dwa dni przed kolonografią należy przejść na dietę niskobłonnikową, co oznacza unikanie warzyw, owoców, makaronów i pieczywa, zwłaszcza wieloziarnistego. Można natomiast spożywać niewielkie ilości sucharków. Posiłki powinny opierać się na nabiale (mleko, jogurt), jajkach i gotowanym mięsie.

Dzień przed kolonografią należy rozpocząć przyjmowanie papki barytowej, którą należy odebrać z recepcji szpitala co najmniej trzy dni wcześniej. Należy ją przyjmować przy każdym z trzech posiłków (śniadanie, obiad, kolacja), każdorazowo spożywając po 20 ml zawiesiny.

Po południu, między 16:00 a 17:00, należy wypić roztwór soli gorzkiej (1 łyżka rozpuszczona w szklance wody), dostępnej w aptekach bez recepty. O godzinie 19:00 należy z kolei zażyć 4 tabletki Bisacodylu, który również jest dostępny bez recepty.

Około 2-3 godziny przed badaniem, w warunkach szpitalnych podawany jest doustnie kontrast. W tym dniu można spożywać jedynie płyny bez cukru, takie jak niegazowana woda lub herbata.

Po badaniu

Po badaniu pacjent może odczuwać lekkie wzdęcia lub dyskomfort związany z wprowadzeniem powietrza do jelita, ale objawy te zwykle szybko ustępują. Pacjent może powrócić do normalnych czynności zaraz po wyjściu z gabinetu. Zaleca się także picie dużych ilości płynów oraz spożywanie owoców, co pozwoli uniknąć zaparć i pomoże wypłukać z organizmu środek kontrastowy. Warto też pamiętać, że bezpośrednio po badaniu stolce mogą być twardsze i przybierać jaśniejszy kolor.

Kto może zlecić wykonanie badania?

Skierowanie na kolonografię TK może wystawić każdy lekarz, jednak procedury różnią się w zależności od tego, czy badanie jest finansowane prywatnie, czy przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W przypadku prywatnego finansowania, skierowanie może wystawić lekarz rodzinny lub specjalista, który oceni potrzebę przeprowadzenia badania. Natomiast w przypadku badań refundowanych przez NFZ, konieczne jest skierowanie od lekarza specjalisty, takiego jak gastroenterolog, chirurg lub onkolog.

*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniony indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.