Rezonans magnetyczny (MRI) jest obecnie jedną z najbardziej zaawansowanych technik obrazowania medycznego, oferującą wyjątkową dokładność w diagnozowaniu różnorodnych stanów chorobowych, patologii oraz urazów ciała ludzkiego. Dzięki swoim zaletom, MRI jest uznawane za jedno z najbezpieczniejszych badań diagnostycznych. Pytanie, które często pojawia się w kontekście MRI, dotyczy jego stosowania u kobiet w ciąży. Ciąża to czas, gdy zdrowie matki i rozwijającego się płodu są priorytetem, co sprawia, że każda interwencja medyczna wymaga szczególnej ostrożności.

Czy badanie rezonansem magnetycznym w ciąży jest bezpieczne?

MRI nie emituje promieniowania jonizującego, co jest kluczowym argumentem przemawiającym za jego bezpieczeństwem, w przeciwieństwie do metod takich jak rentgen czy tomografia komputerowa (CT), które mogą stanowić ryzyko dla rozwijającego się dziecka. Fale radiowe i silne pole magnetyczne używane w trakcie rezonansu magnetycznego nie wykazały, według dotychczasowych badań, negatywnego wpływu na zdrowie płodu. Niemniej jednak, standardem jest unikanie przeprowadzania MRI w pierwszym trymestrze ciąży, chyba że istnieją ku temu ważne wskazania medyczne. W drugim i trzecim trymestrze, gdy organy płodu są już rozwinięte, badanie jest uważane za bezpieczniejsze.

Wskazania do wykonania MRI w ciąży

Najczęściej wykonywanym badaniem u kobiet w ciąży jest badanie ultrasonograficzne, jednak w niektórych przypadkach nie dostarcza ono wystarczających informacji, które pozwalają na postawienie precyzyjnej diagnozy niezbędnej dla zdrowia matki lub dziecka. W takich przypadkach przeprowadza się badanie MRI, za pomocą którego uzyskuje się bardziej szczegółowe obrazy. Jest ono szczególnie polecane w przypadku:

• zaburzeń ilości płynu owodniowego, takich jak małowodzie lub wielowodzie, gdzie odpowiednia ocena ilości płynu owodniowego jest kluczowa,
• otyłości matki, gdy nadmierna masa ciała matki utrudnia dokładną ocenę ultrasonograficzną, MRI może dostarczyć jaśniejszego obrazu struktur płodu,
• diagnostyki skomplikowanych wad płodu, w tym defektów mózgowia, narządów klatki piersiowej, jamy brzusznej oraz zespołów wad wrodzonych. MRI jest również nieocenione w diagnozowaniu powikłań wynikających z zakażeń wewnątrzmacicznych, które mogą wpływać na rozwój płodu,
• obciążonego wywiadu rodzinnego, w sytuacjach, gdy matka boryka się z cukrzycą, poroniła w przeszłości lub u rodzeństwa dziecka stwierdza się obecność wad wrodzonych lub genetycznych. W takich przypadkach MRI może pomóc w identyfikacji podobnych problemów u rozwijającego się płodu,
• MRI dostarcza precyzyjnych obrazów, które są niezbędne do dokładnego zaplanowania i przeprowadzenia interwencji chirurgicznych na płodzie oraz pozwala lekarzom przygotować się na ewentualne komplikacje i zaplanować operacje zaraz po narodzinach dziecka, szczególnie gdy są to przypadki wymagające szybkiej reakcji medycznej,
• konieczności rozwiązania ciąży, gdy występują poważne wady płodu lub patologie łożyska (przodujące, wrośnięte lub przerośnięte łożysko),
• podejrzenia schorzeń dotyczących narządów jamy brzusznej i miednicy małej matki,
• do oceny ostrych bólów brzucha, co może obejmować appendicytis, kamicę żółciową czy choroby zapalne jelit,
• do oceny nagłych stanów, takich jak podejrzenie udaru, guzów mózgu, czy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
• do diagnozowania i monitorowania stanów takich jak przedwczesne oddzielenie się łożyska czy podejrzenie wad wrodzonych u płodu.

Jak przygotować się do MRI w ciąży?

Przygotowanie do MRI w czasie ciąży nie różni się znacząco od standardowych procedur przygotowawczych do tego badania, ale wymaga szczególnych środków ostrożności.

Przed przystąpieniem do badania ważne jest, aby przyszła matka skonsultowała się ze swoim lekarzem prowadzącym ciążę oraz specjalistą radiologiem. Należy omówić wszystkie dostępne opcje diagnostyczne, ocenić potencjalne ryzyka i korzyści związane z wykonaniem MRI.

Na badanie należy przybyć w luźnej odzieży pozbawionej metalowych przedmiotów oraz zrezygnować z zakładania biżuterii, zegarków czy klamer do włosów, które mogłyby wpłynąć na obrazy MRI lub stanowić zagrożenie bezpieczeństwa.

Czy kobietom w ciąży można podać środek kontrastowy?

Ze względu na zawartość gadolinu, czyli metalu, który może przenikać przez łożysko i gromadzić się w organizmie płodu i w niekorzystny sposób wpływać na jego rozwój, kobietom w ciąży nie zaleca się podawania kontrastu. Badanie z jego użyciem wykonuje się w sytuacjach krytycznych, kiedy to potencjalne korzyści dla zdrowia matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.

W takich przypadkach, czas trwania badania jest skracany, aby jak najmniej narażać płód na działanie kontrastu. Po zakończeniu badania, zaleca się kobietom w ciąży intensywne nawodnienie. Pijąc dużo płynów, przyszła mama może przyspieszyć proces wydalania środka kontrastowego z organizmu, minimalizując tym samym potencjalne ryzyko dla rozwijającego się dziecka.

Choć badanie rezonansem magnetycznym jest ogólnie uważane za bezpieczne w ciąży, decyzja o jego wykonaniu powinna być zawsze podejmowana indywidualnie przez lekarza, który bierze pod uwagę stan zdrowia pacjentki. Każda procedura medyczna niesie za sobą pewne ryzyko, dlatego też niezbędna jest ostrożność i dokładna analiza możliwych korzyści i zagrożeń. Zawsze kluczowe jest ścisłe przestrzeganie wytycznych oraz konsultacje ze specjalistami, aby zapewnić optymalne warunki bezpieczeństwa zarówno dla matki, jak i rozwijającego się dziecka.

*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniony indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.