Rezonans magnetyczny (MRI) jako jedno z najbardziej wszechstronnych narzędzi w medycynie pozwala na nieinwazyjne zbadanie struktur anatomicznych narządów. Rezonans nadnerczy to bezpieczna i precyzyjna metoda diagnostyczna, która umożliwia wykrywanie nieprawidłowości w obrębie nadnerczy. Badanie pozwala z dużym prawdopodobieństwem określić, czy zmiana jest łagodna, czy złośliwa. Diagnostyka ta jest całkowicie bezbolesna i niezwykle bezpieczna.

Czym są nadnercza?

Nadnercza to narządy zlokalizowane nad nerkami, przylegające do nich, występujące po obu stronach ciała, podobnie jak nerki. Zbudowane są z dwóch części: wewnętrznej, zwanej rdzeniem, oraz zewnętrznej, nazywanej korą. Kora nadnerczy wytwarza trzy grupy hormonów: glikokortykosteroidy (GKS), mineralokortykosteroidy (MKS) oraz androgeny.

Choroby nadnerczy

Do chorób nadnerczy można wymienić:

• niedoczynność kory nadnerczy, czyli stan, w którym produkcja hormonów przez nadnercza jest niewystarczająca (choroba Addisona),

• zespół Cushinga (choroba związana z nadmiarem glikokortykosteroidów),

• zespół Conna, hiperaldosteronizm wtórny, hipoaldosteronizm (choroby związane z zaburzeniem wydzielania mineralokortykosteroidów),

• zespoły związane z nadmiarem androgenów (np. hirsutyzm, wirylizacja, guzy nadnerczy wydzielające androgeny),

• przypadkowo wykryty guz nadnercza (tzw. incydentaloma),

• rak nadnercza,

• guz chromochłonny.

Rezonans magnetyczny może również wykrywać krwiaki w nadnerczach, które mogą być wynikiem urazów lub innych schorzeń. Należy jednak pamiętać, że badanie to nie może bezpośrednio diagnozować zaburzeń hormonalnych. Niemniej jednak, pomaga lekarzom w identyfikacji zmian w nadnerczach, które mogą wpływać na produkcję hormonów (aldosteron, kortyzol czy adrenalinę).

Rezonans magnetyczny nadnerczy - wskazania

Do podstawowych wskazań przeprowadzenia rezonansu magnetycznego nadnerczy należą:

• podejrzenie guzów nadnerczy, zwłaszcza gdy występują objawy sugerujące tę przypadłość, takie jak nadciśnienie tętnicze, bóle brzucha, zmiany hormonalne (np. objawy zespołu Cushinga lub guza chromochłonnego). Badanie to jest często zalecane w celu precyzyjnej oceny rozmiaru, lokalizacji i możliwego charakteru zmian. Należy pamiętać, że guzy nadnerczy często nie powodują wyraźnych objawów i mogą być wykrywane przypadkowo;

• monitorowanie guzów nadnerczy u pacjentów z wcześniej zdiagnozowanymi zmianami lub podejrzeniem nowotworu złośliwego;

• w przypadku trudności w kontrolowaniu nadciśnienia tętniczego lub podejrzenia wtórnych przyczyn nadciśnienia, takich jak guzy wydzielające hormony (np. aldosteroma, guz chromochłonny), rezonans magnetyczny nadnerczy może być zalecany w celu oceny stanu nadnerczy;

• podejrzenie hiperplazji (przerostu komórek) lub torbieli nadnerczy;

• przygotowanie do chirurgicznego usunięcia guzów nadnerczy.

Przeciwwskazania do wykonania rezonansu magnetycznego nadnerczy

Przeciwwskazania do wykonania rezonansu magnetycznego obejmują:

• metalowe implanty ortopedyczne,
• rozrusznik serca,
• neurostymulatory (np. przeciwbólowy, mózgu),
• Metalowe klipsy założone na tętniaka mózgu,
• niektóre sztuczne zastawki serca,
• ciąża (I trymestr), względne- ciąża (II i III trymestr),
• obecność rozległego tatuażu w badanej okolicy,
• występowaniu lęku przed zamkniętymi pomieszczeniami (klaustrofobia),

Problemem jest również obecność odłamków metalu np. śrutu, odłamków pocisków lub opiłków żelaza. Przemieszczanie się i nagrzewanie metalu mogłoby bowiem uszkodzić okoliczne tkanki, a zakłócenia pracy elektroniki mogą stanowić jeszcze większe zagrożenie.

Inne możliwe przeciwwskazania do MRI nadnerczy to:

• niedawno przeprowadzona biopsja – krwiaki i procesy gojenia mogą prowadzić do błędów w interpretacji wyników;
• trudność w utrzymaniu ciała w bezruchu przez dłuższy czas – na przykład z powodu choroby Parkinsona lub tików nerwowych;
• zbyt duża masa ciała pacjenta – ponieważ maszyna do rezonansu ma ograniczoną nośność.

Jak przygotować się do badania?

Należy usunąć wszelkie metalowe przedmioty, ściągnąć biżuterię i ozdoby włosów. Należy stawić się najlepiej na 30 minut przed badaniem, na czczo. Jeśli badanie ma odbyć się wieczorem należy przez cały dzień spożywać lekkostrawne potrawy.

Leki przyjmowane stale po konsultacji z lekarzem należy przyjmować o stałych porach popijając niewielką ilością wody.

Na dzień przed może zostać zlecone zaaplikowanie doodbytniczo czopka glicerynowego w celu oczyszczenia dróg pokarmowych z reszczek treści pokarmowych i gazów.

Jak długo trwa i jak przebiega rezonans magnetyczny nadnerczy?

Badanie MRI nadnerczy może być przeprowadzone w ubraniu pacjenta. Ważne aby odzież nie zawierała żadnych metalowych elementów. Pacjent kładzie się na specjalnym stole, który automatycznie wsuwa się do wnętrza maszyny. Na cały okres badania należy pozostawać w bezruchu, ponieważ każde poruszenie może rozmyć obraz.

Osoba nadzorująca badanie przebywa w osobnym pomieszczeniu, ale ma możliwość komunikowania się z pacjentem przez interkom.

Po zakończeniu badania pacjent może od razu wrócić do codziennych aktywności, takich jak jedzenie czy prowadzenie samochodu.

Jeśli jednak badanie było przeprowadzane z użyciem kontrastu lub pacjent posiada klaustrofobię i konieczne było podanie środków uspokajających - po zabiegu konieczne jest pozostanie pod obserwacją lekarską przez 30 minut jeszcze. W przypadku kontrastu może dojść do reakcji alergicznej, dlatego odczekanie ma pozwolić na ewentualne szybkie udzielenie pomocy.

W przypadku środków uspokajających osoba przez następne kilka godzin będzie mieć zaburzoną koncentrację i refleks. Pacjent nie powinien prowadzić żadnych pojazdów mechanicznych w tym czasie.

Czas trwania rezonansu magnetycznego nadnerczy może się różnić w zależności od specyfiki procedury, ale zazwyczaj wynosi od 30 do 60 minut. Podczas badania pacjent musi pozostawać nieruchomy, aby zapewnić najwyższą jakość obrazów. Personel medyczny często komunikuje się z pacjentem przez interkom, informując go, kiedy może oddychać lub się poruszać.

*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniany indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.