RTG jamy brzusznej to badanie przeprowadzane, gdy istnieje podejrzenie nieprawidłowości lub chorób narządów w jamie brzusznej, a także często wykonuje się je profilaktycznie.

Najczęściej wykonuje się je, aby ustalić przyczynę bólów brzucha, nudności czy wymiotów. W przypadku pacjentów urologicznych jego celem jest uwidocznienie zmian w układzie moczowym, zwłaszcza zwapnień w drogach moczowych. Do wykonania zdjęcia RTG jamy brzusznej potrzebne jest skierowanie od lekarza.

Co wchodzi w skład jamy brzusznej?

Jama brzuszna to duża przestrzeń w ciele człowieka, znajdująca się pomiędzy klatką piersiową a miednicą. Zbudowana jest z jamy otrzewnowej oraz przestrzeni zewnątrzotrzewnowej, którą podzielona jest na 3 przestrzenie. Od góry ograniczona przez przeponę, oddzielającą ją od jamy klatki piersiowej

W większości jamę brzuszną wypełniają narządy należące do układu pokarmowego. Jelita, które zajmują największą przestrzeń w jamie brzusznej, mają łączną długość od 6 do 8 metrów. W przestrzeni zaotrzewnowej znajdują się ważne elementy układu moczowego, takie jak nerki i części moczowodów.

Najczęstsze schorzenia jamy brzusznej

Bóle w jamie brzusznej są niezwykle powszechne w praktyce medycznej. Analizując charakter bólu oraz jego lokalizację, można wyciągnąć wnioski dotyczące konkretnej dolegliwości lub narządu, który jest źródłem tych objawów.

Nagłe, potencjalnie zagrażające życiu choroby jamy brzusznej określane są w medycynie jako “ostry brzuch”. Ostry brzuch to zespół objawów związanych z różnymi poważnymi schorzeniami jamy brzusznej, które wspólnie wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.

Do przyczyn ostrego brzucha zalicza się między innymi:

• ostre zapalenie wyrostka robaczkowego,
• masywne krwawienie do przewodu pokarmowego,
• ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego,
• niedrożność jelit
• czy zapalenie otrzewnej.

Ból w jamie brzusznej często bywa bólem odniesionym, co oznacza, że ból w danym miejscu może wynikać z patologii zlokalizowanej w innym obszarze. Taki stan rzeczy spowodowany jest wspólnym unerwieniem wielu narządów i struktur. Gastroenterolog, jako lekarz zajmujący się leczeniem schorzeń jamy brzusznej, może skierować pacjenta do innego specjalisty w zależności od ustalonej diagnozy.

Wskazania do wykonania RTG jamy brzusznej

RTG w trybie pilnym przeprowadza się, gdy istnieje podejrzenie niedrożności lub perforacji przewodu pokarmowego. Szczególnie jeśli występują objawy takie jak gorączka, szybkie bicie serca, wymioty z krwią czy bardzo silny ból brzucha, badanie RTG zwykle wykonuje się na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR).

Badanie przeprowadza się również w celach diagnostycznych aby potwierdzić lub wykluczyć występowania danego schorzenia, np. w diagnostyce chorób układu pokarmowego lub moczowego.

RTG jamy brzusznej - przeciwwskazania

RTG jamy brzusznej jest badaniem bezbolesnym i bezpiecznym, jednak w pewnych sytuacjach jego wykonanie nie jest zalecane. Zdjęcie RTG jamy brzusznej nie jest wskazane dla:

• kobiet w ciąży,
• młodych pacjentów,
• kobiet w wieku rozrodczym w pierwszych 12 dniach cyklu (chyba że lekarz zdecyduje inaczej).

Podczas badania stosowane jest promieniowanie rentgenowskie, które choć nie jest bardzo silne w przypadku jednorazowego badania, nie jest całkowicie obojętne dla organizmu. Dlatego, mimo że dawka promieniowania w trakcie pojedynczego badania jest niska, zaleca się unikanie częstego wykonywania zdjęć RTG.

Jak przebiega badanie?

Podczas badania RTG jamy brzusznej technik elektroradiolog wykonuje serię zdjęć rentgenowskich przy użyciu specjalnego sprzętu. Kluczowe jest ścisłe przestrzeganie instrukcji specjalisty oraz unikanie ruchu podczas robienia zdjęć. Na życzenie osoby przeprowadzającej badanie, konieczne jest również wstrzymanie oddechu na kilka sekund, aby uniknąć rozmycia obrazu. Wyniki badania są omawiane podczas konsultacji z lekarzem.

RTG jamy brzusznej zazwyczaj trwa kilka minut. Czas badania może się wydłużyć, jeśli konieczne jest wykonanie dodatkowych zdjęć, aby uzyskać dokładniejszy obraz.

Jak przygotować się do RTG jamy brzusznej?

Ocena zdjęcia RTG może być utrudniona w przypadku obecności dużych ilości gazów w jelitach, dlatego konieczne jest odpowiednie przygotowanie do badania.

Na badanie RTG jamy brzusznej należy też zabrać:

• aktualne skierowanie od lekarza,
• wyniki wcześniejszych badań diagnostycznych (opisy i płyty),
• wypis ze szpitala, jeśli badanie było zalecane w karcie informacyjnej,
• dowód osobisty lub książeczkę zdrowia dla osób niepełnoletnich.

Dzień przed badaniem zaleca się stosowanie diety półpłynnej, unikając spożywania owoców, warzyw, słodyczy oraz napojów, takich jak soki owocowe i napoje gazowane. W tym dniu należy także przyjmować preparat odgazowujący, np. espumisan.

*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniany indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.