RTG klatki piersiowej to podstawowe i najczęściej wykonywane badanie obrazowe w diagnostyce chorób układu oddechowego. Jego popularność wynika z tego, że jest nieinwazyjne, tanie, łatwe do przeprowadzenia i nie wymaga specjalnego przygotowania.
Jest wykonywane nie tylko w przypadkach podejrzenia schorzeń serca lub płuc, ale również dla celów profilaktycznych.
RTG umożliwia zobrazowanie dróg oddechowych, płuc, kręgosłupa, serca oraz kości klatki piersiowej. Badanie to pozwala na diagnozowanie wielu schorzeń, takich jak zapalenie płuc, gruźlica, guzy płuc, rozedma płuc i inne choroby serca. Zdjęcie RTG pozwala także na analizę serca pod kątem jego wielkości, kształtu, położenia oraz rozmiaru naczyń.
Choroby klatki piersiowej
Klatka piersiowa to część tułowia znajdująca się między szyją a jamą brzuszną. Jej główną rolą jest ochrona narządów wewnętrznych, głównie serca i płuc, oraz umożliwienie wymiany gazowej.
Najczęstszym schorzeniem występującym w obrębie klatki piersiowej jest ból. Pacjenci często opisują ból jako uczucie palenia, ucisku, gniecenia, ściskania oraz ciężkości. Stan zapalny rozwijający się w okolicy klatki piersiowej może promieniować do innych części ciała, takich jak barki, szyja, kończyny górne i okolica brzucha.
Ból w klatce piersiowej często może mieć źródło mięśniowo-szkieletowe lub gastroenterologiczne. Rzadziej jest efektem zaburzeń rytmu serca czy innych problemów kardiologicznych. Czasami przyczyną dolegliwości mogą być schorzenia układu oddechowego. Najrzadziej ból w klatce piersiowej ma podłoże psychogenne u pacjentów zgłaszających się po pomoc medyczną.
Pacjenci wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej, jeśli:
- odczuwają silny, nagły ból w klatce piersiowej, promieniujący do kończyn górnych, pleców lub szyi,
- mają zlewne poty,
- mają przyspieszone, bardzo wolne lub nieregularne tętno,
- doświadczają duszności i spłyconego oddechu,
- wymiotują lub odczuwają nudności.
W takich sytuacjach kluczowe jest jak najszybsze uzyskanie opieki lekarskiej. Jednak nie tylko w nagłych przypadkach wizyta u lekarza jest konieczna. Jeśli ból w klatce piersiowej występuje regularnie lub utrzymuje się z przerwami przez dłuższy czas, wskazana jest konsultacja lekarska i diagnostyka, aby zidentyfikować przyczynę dolegliwości.
Wskazania do wykonania RTG klatki piersiowej
Decyzję o skierowaniu pacjenta na zdjęcie RTG podejmuje lekarz, biorąc pod uwagę odpowiednie wskazania, które obejmują:
- podejrzenie infekcji płuc, takich jak zapalenie płuc lub gruźlica,
- podejrzenie odmy, niedodmy lub obecności płynu w jamie opłucnej,
- podejrzenie chorób nowotworowych (zarówno guzów pierwotnych, jak i przerzutowych), choć należy pamiętać o niskiej czułości RTG w tym przypadku,
- ocenę wielkości i budowy serca,
- ocenę wydolności krążenia płucnego,
- ocenę aorty piersiowej,
- ocenę piersiowego odcinka przełyku,
- stan po urazach klatki piersiowej, podejrzenie złamania żeber,
- ocenę położenia ciała obcego, elektrod stymulatora serca oraz rurki intubacyjnej,
- kontrolę po założeniu wkłucia centralnego,
- podejrzenie wola zamostkowego i innych guzów śródpiersia.
Przeciwwskazania do wykonania RTG klatki piersiowej
Jedynym przeciwwskazaniem do wykonania RTG klatki piersiowej jest ciąża. Jeśli jednak prześwietlenie jest konieczne, a inne badania nie dostarczają wystarczających informacji, lekarz może zdecydować o wykonaniu RTG. Ciężarna pacjentka ma prawo nie wyrazić na to zgody. W sytuacji, gdy kobieta nie jest pewna, czy jest w ciąży, badanie należy odłożyć i wykonać test ciążowy.
Przygotowanie do badania
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Przed jego wykonaniem należy podpisać zgodę i potwierdzić, że nie jest się w ciąży. Personel następnie poprosi o rozebranie się od pasa w górę.
Konieczne będzie też zdjęcie biżuterii, taką jak łańcuszki i wisiorki, oraz wysoko upiąć włosy. Ubranie, ozdoby oraz akcesoria na włosach (np. gumki) mogą utrudniać analizę i interpretację obrazu.
Jak przebiega badanie RTG klatki piersiowej?
Badanie radiologiczne klatki piersiowej jest bezbolesne, szybkie i proste. W ciągu kilku minut umożliwia lekarzowi ocenę, czy występują jakiekolwiek nieprawidłowości w narządach, czy też wszystko jest w normie.
Podczas wykonywania zdjęcia, pacjent stoi wyprostowany przed kasetą z kliszą lub detektorem, starając się, aby przednia powierzchnia klatki piersiowej była w pełni przylegająca do kasety. Ważne jest, aby pacjent stał równo, tak aby żadna strona klatki piersiowej nie była bliżej kasety niż druga. Ręce opierają się na specjalnych uchwytach. Na polecenie technika, przed wykonaniem zdjęcia, pacjent wykonuje maksymalnie głęboki wdech i zatrzymuje powietrze na kilka sekund – w tym momencie wykonywane jest zdjęcie.
*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniany indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.