Badanie RTG kręgosłupa to kluczowe badanie umożliwiające wizualizację kości składających się na kręgosłup. Umożliwia wykrycie wad postawy, urazów, zmian zwyrodnieniowych i zapalnych. Jest jednym z badań diagnostycznych stosowanych przy podejrzeniu nowotworów i przerzutów do kręgosłupa. Wykonuje się je również w celu ustalenia przyczyn bólu w konkretnej części kręgosłupa.
W zależności od dolegliwości wykonuje się następujące badania rentgenowskie kręgosłupa:
- RTG kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego,
- RTG kręgosłupa szyjnego,
- RTG kręgosłupa piersiowego.
Do wykonania badania RTG kręgosłupa wymagane jest skierowanie, bez względu na to, czy badanie będzie finansowane przez NFZ, czy płatne prywatnie.
Choroby kręgosłupa
Do najczęstszych schorzeń kręgosłupa można zaliczyć:
- chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa;
- dyskopatię;
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
- osteoporozę;
- stenozę kanału kręgowego.
Identyfikacja przyczyn zespołów bólowych kręgosłupa opiera się głównie na szczegółowym badaniu wykonanym przez lekarza lub fizjoterapeutę. W przypadku występowania objawów alarmowych, badanie to może być uzupełnione dodatkowymi badaniami, takimi jak RTG kręgosłupa.
Jak leczone są choroby kręgosłupa?
Leczenie zazwyczaj ma charakter zachowawczy. W przypadkach bez objawów alarmowych, oprócz leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, należy przede wszystkim wprowadzić zmiany w codziennym życiu. Ważne jest, aby poprawić ergonomię stanowiska pracy, wprowadzić krótkie przerwy podczas pracy siedzącej na ćwiczenia, codziennie uprawiać aktywność fizyczną (taką jak spacery, pływanie czy jazda na rowerze), nosić wygodne buty oraz spać na materacu dopasowanym do wagi ciała.
Wskazania do badania RTG kręgosłupa
Prześwietlenie rentgenowskie kręgosłupa wykonuje się wyłącznie z istotnych powodów. Do głównych wskazań do tego badania należą m.in.:
- zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,
- urazy kręgosłupa,
- wady postawy,
- podejrzenie wad rozwojowych,
- podejrzenie przerzutów nowotworowych do kręgosłupa,
- spondyloartropatie (zapalenia stawów obejmujące stawy kręgosłupa),
- bóle i zawroty głowy.
RTG kręgosłupa jest wykonywane z różnych powodów i stanowi jedną z metod diagnostycznych pozwalających ocenić wady postawy oraz ich nasilenie. Dzięki promieniowaniu rentgenowskiemu można również uwidocznić zmiany zapalne i zwyrodnieniowe kręgosłupa.
Badanie jest także zalecane pacjentom po urazach kręgosłupa, ponieważ prześwietlenie pozwala ocenić, czy nie doszło do złamań, zwichnięć lub przemieszczeń kręgów.
Przeciwwskazania do badania
Jedynym przeciwwskazaniem do wykonania RTG kręgosłupa jest ciąża. Podczas prześwietlenia osoba badana jest narażona na promieniowanie rentgenowskie, które jest szczególnie szkodliwe dla płodu. Z tego powodu badanie RTG i inne, które wykorzystują promieniowanie, wykonuje się jedynie w sytuacjach zagrożenia życia, gdy są niezbędne do postawienia diagnozy. W innych przypadkach zaleca się przeprowadzenie badań obrazowych, takich jak USG czy rezonans magnetyczny.
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy RTG jest szkodliwe dla zdrowia. Promieniowanie rentgenowskie nie jest całkowicie neutralne dla organizmu człowieka, dlatego wykonywanie tego badania powinno być ograniczone do sytuacji zdrowotnych, które rzeczywiście tego wymagają.
Ostrożność jest również konieczna przy RTG kręgosłupa u dzieci – choć młody wiek nie stanowi bezwzględnego przeciwwskazania, należy unikać zbyt częstego wykonywania tych badań u małych pacjentów.
Jak przygotować się do RTG kręgosłupa
Badanie RTG kręgosłupa zazwyczaj nie wymaga specjalnego przygotowania od pacjenta, z wyjątkiem prześwietlenia odcinka lędźwiowo-krzyżowego. W takim przypadku należy oczyścić jelita z mas kałowych i gazów, które mogą zakłócać czytelność obrazu. Do RTG odcinka lędźwiowo-krzyżowego należy być na czczo. Warto takie badanie wykonywać rano.
W dniu badania warto założyć wygodne, dwuczęściowe ubranie, aby ułatwić sobie rozebranie do badania. Pacjent będzie się czuł swobodniej, jeśli tylko górna część ciała będzie musiała być obnażona, szczególnie jeśli mowa jest o pacjentkach.
Jak przebiega badanie RTG?
Czas trwania badania zależy od liczby wykonywanych zdjęć i zazwyczaj wynosi od 5 do 15 minut od chwili wejścia do pracowni.
Przeprowadzane jest w specjalistycznej pracowni, gdzie pacjent musi stosować się do poleceń elektroradiologa. Aby przeprowadzić badanie, należy odsłonić badany odcinek kręgosłupa, zdjąć odpowiednie części odzieży i wszelką biżuterię z badanego obszaru. Specjalista wskaże, jakie pozycje należy przyjąć – zdjęcie może być wykonane np. w projekcji bocznej, przednio-tylnej, skośnej lub czynnościowej (w zgięciu i wyproście). Po zakończeniu badania pacjent może od razu wrócić do swoich codziennych zajęć.
*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniany indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.