Badanie RTG przełyku jest jednym z podstawowych badań diagnostyki górnego odcinka przewodu pokarmowego. Pacjent do jego wykonania musi posiadać skierowanie od lekarza specjalisty, bez względu na to czy badanie będzie wykonywane w ramach funduszu NFZ, czy pacjent będzie samodzielnie pokrywał koszty.

Wykonywane jest w diagnostyce ciężkich i przewlekłych chorób układu pokarmowego. . Polegają one na serii prześwietleń górnego odcinka przewodu pokarmowego po doustnym podaniu zawiesiny cieniującej, najczęściej papki barytowej. Umożliwia zarejestrowanie kształtu przełyku, żołądka i dwunastnicy, ocenę ich perystaltyki oraz ewentualnych zwężeń.

Badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego obejmuje przełyk, żołądek i dwunastnicę.

Przełyk - co to?

Przełyk jest segmentem przewodu pokarmowego, który pełni rolę łącznika między gardłem a żołądkiem. Jego budowa obejmuje dwie warstwy błony mięśniowej, które umożliwiają ruch pokarmu, oraz wewnętrzną błonę śluzową, która wyściela jego wnętrze.

Funkcja przełyku polega głównie na transportowaniu pokarmu i płynów z gardła do żołądka poprzez skoordynowane ruchy perystaltyczne. Proces ten polega na rytmicznych skurczach mięśni, które przesuwają pokarm wzdłuż przełyku, a następnie do żołądka. Ściana przełyku nie jest przystosowana do wchłaniania ani trawienia pokarmu, ponieważ jej głównym zadaniem jest efektywne przekazywanie zawartości do kolejnego etapu trawienia.

Diagnostyka i choroby przełyku

Choroby przełyku mogą obejmować różnorodne problemy, takie jak nieprawidłowości w strukturze, takie jak zwężenia lub uchyłki, zaburzenia funkcji, na przykład dysfunkcję mięśni przełyku, czy uszkodzenia poszczególnych części, jak w przypadku zapalenia czy owrzodzeń. Objawy tych schorzeń mogą obejmować trudności w połykaniu, ból, zgagę oraz inne problemy związane z przesuwaniem pokarmu.

Do najczęstszych schorzeń przełyku należą między innymi choroba refluksowa, kandydoza, żylaki oraz achalazja przełyku.

W diagnostyce wielu schorzeń przełyku kluczową rolę odgrywa badanie endoskopowe. W przypadku podejrzenia niektórych chorób stosuje się również badania obrazowe RTG.

Wskazania do badania RTG przełyku

Obecnie potrzeba przeprowadzenia badania kontrastowego górnego odcinka przewodu pokarmowego jest znacznie mniejsza niż w przeszłości, co jest wynikiem postępu technologicznego oraz dostępności nowoczesnych metod diagnostycznych. Współczesna endoskopia, która pozwala na bezpośrednie wizualizowanie wnętrza przewodu pokarmowego, stała się głównym narzędziem w diagnostyce chorób tego obszaru, co ograniczyło potrzebę stosowania badań kontrastowych.

Badanie kontrastowe, które polega na użyciu substancji kontrastowej w celu uzyskania lepszego obrazu struktur przewodu pokarmowego, wykonuje się głównie w określonych sytuacjach. Przede wszystkim jest ono stosowane u pacjentów, u których nie jest możliwe przeprowadzenie endoskopii z różnych przyczyn, takich jak problemy techniczne, anatomiczne trudności czy przeciwwskazania zdrowotne.

Dodatkowo, badanie kontrastowe może być konieczne, gdy endoskopia nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, na przykład, gdy obraz uzyskany podczas endoskopii jest niewystarczający do postawienia jednoznacznej diagnozy. W takich przypadkach badanie kontrastowe może dostarczyć dodatkowych informacji, które pomagają w precyzyjniejszej ocenie stanu zdrowia pacjenta.

Przeciwwskazania do wykonania RTG przełyku

Ciąża jest przeciwwskazaniem do wykonania badania kontrastowego przewodu pokarmowego. Dlatego u kobiet miesiączkujących takie badanie powinno być przeprowadzane tylko w pierwszych 10 dniach cyklu lub po potwierdzeniu testem ciążowym, że pacjentka nie jest w ciąży (chyba że istnieje stan zagrożenia życia).

Całkowita niedrożność przewodu pokarmowego stanowi przeciwwskazanie do stosowania doustnych środków kontrastowych, co z kolei uniemożliwia wykonanie badań kontrastowych górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz jelita cienkiego.

Jak przygotować się do badania?

Na badanie należy stawić się na czczo, co oznacza, że w dniu badania nie wolno jeść ani pić, palić papierosów, a jeśli to możliwe, unikać przyjmowania leków. Należy również unikać spożywania na dzień przed badaniem produktów, które mogą prowadzić do nadmiernego wytwarzania gazów, takich jak napoje gazowane, owoce, produkty mleczne czy świeże pieczywo. W dniu poprzedzającym badanie zaleca się przyjmowanie preparatów redukujących wzdęcia i gromadzenie się gazów w jelitach, np. Espumisan.

Jak przebiega badanie RTG przełyku?

Badanie jest bezbolesne i wymaga jedynie pozostania nieruchomo w pozycji stojącej lub siedzącej oraz wykonywania poleceń lekarza radiologa lub elektroradiologa. Na jego komendę, w odpowiednim momencie, należy połknąć środek kontrastujący w postaci gęstego płynu lub papki oraz wstrzymać oddech. W nowoczesnych aparatach cyfrowych, obrazowane części ciała są widoczne na monitorze komputera bezpośrednio po wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego.

*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniany indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.