Jak przetrwać rezonans magnetyczny mając klaustrofobię?

W związku z coraz szerszym zastosowaniem rezonansu magnetycznego w diagnostyce coraz więcej osób ma styczność z tym badaniem, nawet osoby posiadające klaustrofobię. Klaustrofobia to fobia polegająca na odczuwaniu strachu przed zamkniętymi pomieszczeniami. Dotyczy to w szczególności małych, niskich i wąskich przestrzeni, jak np. wnętrze skanera rezonansu magnetycznego. Czy występowanie tej fobii ogranicza pacjenta przed wykonaniem badania rezonansem magnetycznym? Czy może personel medyczny posiada specjalne metody, które zwiększają komfort badanego?

Czym jest klaustrofobia i jak się objawia?

Klaustrofobia to lęk przed przebywaniem w małych, zamkniętych przestrzeniach. Jest to rodzaj fobii specyficznej, czyli irracjonalnego lęku, który wywołuje silny niepokój i stres u osoby dotkniętej tą przypadłością. Klaustrofobia może obejmować zarówno małe, jak i większe przestrzenie, które są postrzegane jako „zamknięte” lub „ograniczone” – np. windy, małe pokoje bez okien, tunele, samoloty, a nawet zatłoczone pomieszczenia.

Objawy klaustrofobii mogą być fizyczne i psychiczne. Do najczęstszych objawów fizycznych można zaliczyć przyspieszone bicie serca, trudności z oddychaniem, nadmierne pocenie się, drżenie rąk lub ciała, zawroty głowy lub uczucie słabości, nudności lub uczucie potrzeby ucieczki. Do objawów psychicznych natomiast można zaliczyć uczucie paniki i intensywnego strachu, silną potrzebę opuszczenia zamkniętej przestrzeni, obawy przed utratą kontroli lub „utonięciem” w sytuacji czy lęk przed uduszeniem lub utknięciem.

Przyczyny klaustrofobii nie są w pełni wyjaśnione, ale mogą obejmować doświadczenia traumatyczne, genetykę i uwarunkowania środowiskowe. Leczenie klaustrofobii często obejmuje terapię poznawczo-behawioralną (CBT), techniki relaksacyjne oraz w niektórych przypadkach terapię ekspozycyjną, która pozwala pacjentowi stopniowo oswajać się z sytuacjami budzącymi lęk.

Czy klaustrofobia to bezwzględne przeciwwskazanie do badania?

Poza takimi przeciwwskazaniami do badania jak niektóre implanty ślimakowe, stenty, klipsy naczyniowe, defibrylatory, stymulatory serca czy neurostymulatory, to klaustrofobia jest wymieniona również jako jedno z przeciwwskazań, w szczególności jeśli podczas badania pacjent doznaje znacznego ataku. Podczas badania pacjent leży nieruchomo w tubie rezonansu i stopniowo jest wsuwany do maszyny. Takie środowisko bez odpowiedniego przygotowania może wywołać atak. Niekontrolowane drżenia, czy nawet wzmożony oddech mogą wpłynąć na ostateczny wynik.

Jak wygląda rezonans magnetyczny dla osób z klaustrofobią

Nie jest to jednak sytuacja bez wyjścia. Z uwagi na duży odsetek osób z klaustrofobią, medycy wypracowali kilka sprawdzonych metod, aby badanie było jak najbardziej komfortowe dla pacjenta.

Sprzęt przyjazny dla klaustrofobików

Jednym z możliwych rozwiązań jest powiększenie otworu urządzenia, w którym umieszcza się pacjenta. Nawet dodatkowe 10 cm średnicy może zrobić różnicę. Choć nie wydaje się to dużą zmianą, to taka dodatkowa przestrzeń sprawia, że pacjenci czują się bardziej komfortowo i rzadziej przerywają badanie. United Imaging Healthcare wychodząc takim potrzebom na przeciw posiada w swojej ofercie skanery z możliwością indywidualnego dostosowania szerokości gantry.

Odpowiednio przeszkolony personel medyczny

Ważnym elementem jest odpowiednie przeszkolenie personelu pracowni oraz jego nastawienie do pacjenta. Okazywanie zainteresowania, empatii i troski – nawet nabyte w wyniku szkolenia – może stworzyć atmosferę bezpieczeństwa, która pozwoli złagodzić objawy klaustrofobii na tyle, by badanie mogło być przeprowadzone bez zakłóceń. Równie istotne jest odpowiednie poinstruowanie pacjenta, czego może się spodziewać i jak samodzielnie może zmniejszyć poziom lęku.

Przygotowanie pacjenta z klaustrofobią do badania

W przypadku osób przejawiających reakcje klaustrofobiczne warto udzielić wskazówek dotyczących kontrolowania tych reakcji. Dobrze jest, aby pacjent znał też kilka sposobów radzenia sobie z lękiem i przećwiczył je przed badaniem, takim jak rezonans czy tomografia. Do takich metod należą: skoncentrowanie się na regularnym, głębokim oddychaniu; odwracanie uwagi od stresującej sytuacji, skupiając się na przyjemnym wspomnieniu lub jakimś przedmiocie; zamknięcie oczu, by nie widzieć ograniczonej przestrzeni wokół; oraz powtarzanie sobie, że przewidywane zagrożenie nie jest rzeczywiste.

Przeprowadzenie badania w sedacji

Jeśli techniki relaksacyjne i leki uspokajające nie odnoszą pożądanych skutków, to można przeprowadzić badanie z zastosowanie znieczulenia lub sedacji. Takie środki farmakologiczne umożliwiają pacjentowi osiągnięcie głębokiego stanu relaksacji, a nawet zaśnięcie podczas badania. W takich przypadkach obecny jest anestezjolog, który wcześniej decyduje o wyborze substancji, jej dawce oraz sposobie podania (doustnie, wziewnie, dożylnie). Decyzja ta zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta i ewentualnych przeciwwskazań, takich jak alergie czy interakcje z przyjmowanymi na stałe lekami.

*WAŻNE! Informacje zawarte w tym artykule mają charakter informacyjny i nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Każdy przypadek powinien być oceniony indywidualnie przez lekarza. Skonsultuj się z nim przed podjęciem jakichkolwiek decyzji zdrowotnych.