Rezonans magnetyczny serca – wskazania, przebieg, jak przygotować się do badania, ile trwa badanie MRI?
Rezonans magnetyczny serca to procedura obrazowania medycznego, która wykorzystuje silne pole magnetyczne oraz fale radiowe do uzyskania szczegółowych obrazów struktury i funkcji serca.
Dzięki tej technologii możliwa jest ocena diagnostyczna mięśnia sercowego, zastawek, a także naczyń krwionośnych z dokładnością, która nie jest osiągalna przy użyciu innych metod. Często badanie to uzupełnia także echokardiografię i tomografię komputerową, dostarczając dokładniejszych informacji na temat kondycji organu.
Na czym polega badanie?
Rezonans magnetyczny serca wykorzystuje właściwości magnetyczne jąder atomów, głównie protonów, które są częścią jąder atomowych. W warunkach normalnych, osie tych protonów obracają się w różnych kierunkach. Podczas badania metodą rezonansu magnetycznego (MRI), pacjent znajduje się w silnym polu magnetycznym, które ustawia osie protonów w jednym kierunku. Następnie impulsy elektromagnetyczne są „wypuszczane” na jądra atomów, dostarczając im dodatkową energię. Po zakończeniu impulsów, atomy zaczynają uwalniać zgromadzoną energię, co dzieje się na dwa sposoby, znane jako relaksacja T1 i T2. Uwalniana w ten sposób energia jest rejestrowana na cewkach jako zmiana napięcia, a dane są przekształcane przez komputer w obrazy.
W niektórych przypadkach konieczne jest podanie pacjentowi środka kontrastowego zawierającego gadolin. Podaje się go dożylnie używając do tego celu miękkiego wenflonu. W obrazie diagnostycznym obszar dotknięty stanem zapalnym wydaje się wówczas jaśniejszy w porównaniu ze zdrową tkanką mięśnia sercowego, która szybko wypłukuje środek. Taki stan rzeczy nazywa się późnym wzmocnieniem pokontrastowym (LGE). Dodatkowo, w trakcie badania monitorowany jest również wysięk osierdziowy.
SPRAWDŹ TAKŻE: TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA SERCA
Kiedy należy wykonać rezonans magnetyczny serca?
Badanie jest zazwyczaj zalecane w różnych sytuacjach klinicznych, gdy istnieje podejrzenie lub konieczność dokładnej oceny struktury, funkcji lub patologii serca. Ogromną zaletą tego badania jest jego wysoka dokładność i stosunkowo niskie obciążenie dla organizmu. Niektóre z głównych wskazań do wykonania badania RM serca obejmują:
- zapalenie mięśnia sercowego: MRI serca może być wykonane w celu zdiagnozowania i monitorowania zapalenia mięśnia sercowego spowodowane zakażeniem lub procesem autoimmunologicznym.
- choroba wieńcowa: rezonans magnetyczny serca może pomóc w ocenie przepływu krwi przez tętnice wieńcowe oraz w identyfikacji obszarów niedokrwienia lub bliznowacenia mięśnia sercowego.
- kardiomiopatie: badanie jest zalecane w diagnostyce różnych rodzajów kardiomiopatii, w tym rozstrzeniowej, przerostowej i restrykcyjnej, poprzez ocenę struktury, funkcji i grubości mięśnia sercowego.
- wady serca: badanie może pomóc zdiagnozować wady zastawkowe, ubytki ściany mięśnia sercowego lub nieprawidłowości w budowie naczyń krwionośnych.
- diagnostyka nowotworów serca: w przypadku podejrzenia obecności guzów lub nowotworów w obrębie serca, badanie to może pomóc w ich identyfikacji, lokalizacji i ocenie stopnia zaawansowania.
- kontrola po zabiegach sercowych: po operacjach serca, takich jak wszczepienie stentów, bypassów czy rozrusznika, rezonans magnetyczny serca może być kluczową metodą do monitorowania postępu leczenia oraz oceny ewentualnych powikłań.
W każdym przypadku konieczne jest jednak skonsultowanie się z lekarzem, który oceni czy badanie rezonansem magnetycznym jest wskazane w danej sytuacji klinicznej. Termin wykonania badania zależeć będzie od pilności diagnostyki oraz planu leczenia ustalonego przez lekarza specjalistę.
Przeciwwskazania do wykonania badania
Choć sam rezonans magnetyczny serca jest stosunkowo bezpieczną procedurą diagnostyczną, przed przystąpieniem do badania pacjent powinien dokładnie omówić swoją sytuację zdrowotną z lekarzem, aby ocenić wszelkie możliwe ryzyka i przeciwwskazania do wykonania tego badania. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lekarz może zlecić dodatkowe badania lub zaproponować alternatywne metody diagnostyczne. Wśród licznych przeciwwskazań do wykonania rezonansu magnetycznego serca szczególną uwagę należy zwrócić na:
- obecność metalowych implantów niespełniających warunków do badania
- pierwszy trymestr ciąży,
- aktywna lub świeżo przebyta infekcja lub przyjmowanie antybiotyków,
- zaburzenia rytmu serca, migotanie przedsionków i inne dolegliwości mogące utrudniać bramkowanie zapisem EKG,
- alergia na kontrast w przypadku, gdy ma on zostać podany.
Jak należy przygotować się do badania?
Pacjent powinien przyjść na badanie na czczo, co oznacza, że ostatni posiłek powinien zostać spożyty 4-6 godzin przed planowanym rezonansem magnetycznym. Wyjątkiem są leki, które pacjent przyjmuje na stałe i mogą być one zażywane o normalnej porze, popijając je niewielką ilością wody niegazowanej.
W ramach przygotowania do zabiegu warto także przestrzegać następujących zaleceń:
- należy unikać spożywania kawy, herbaty, czekolady i napojów energetycznych na 2 dni przed badaniem,
- w dniu badania należy unikać wysiłku fizycznego i palenia papierosów, ponieważ te czynności mogą przyspieszyć pracę serca i ruchy klatki piersiowej, co z kolei może mieć wpływ na jakość obrazów uzyskanych podczas badania,
- w dniu badania należy unikać stosowania kosmetyków zawierających metaliczne drobinki, ponieważ mogą one zakłócać obraz,
- przed badaniem warto skorzystać z toalety, ponieważ nie można go przerywać w trakcie.
- jeśli to konieczne, przed badaniem należy częściowo ogolić klatkę piersiową, aby możliwe było zamocowanie elektrod.
Przed podaniem środka kontrastowego ważna jest ocena funkcji nerek. W tym celu wykonuje się wcześniej badanie poziomu kreatyniny we krwi. W niektórych przypadkach zalecana jest również ocena współczynnika GFR, która opiera się na analizie próbki krwi i moczu.
WIĘCEJ NA TEN TEMAT: JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO BADANIA REZONANSEM?
Jak przebiega rezonans magnetyczny serca?
Przebieg badania rezonansu magnetycznego serca obejmuje kilka etapów.
Na wstępie pacjent może zostać poproszony o zdjęcie wszelkich metalowych przedmiotów, które mogą zakłócać działanie pola magnetycznego (może to być zegarek, biżuteria lub inne metalowe przedmioty).
Następnie pacjent umieszczany jest na stole badawczym, który przemieszcza się do wnętrza cylindrycznego aparatu rezonansu magnetycznego. Bardzo ważne jest, aby urządzenie obejmowało całą klatkę piersiową pacjenta. Przykleja się do niej również elektrody, takie same jak te, które stosuje się w badaniu EKG. To pozwala dokładnie monitorować działanie serca i zsynchronizować działanie urządzenia z jego rytmem.
Przez cały czas trwania badania personel medyczny monitoruje stan pacjenta, aby zapewnić mu bezpieczeństwo i komfort. Pacjent może być również w stałym kontakcie z personelem za pomocą systemu komunikacji wbudowanego w aparat rezonansu magnetycznego.
Po zakończeniu serii zdjęć, pacjent może opuścić aparat, a badanie zostaje zakończone. Wyniki są następnie przekazywane lekarzowi, który dokonuje ich interpretacji i podejmuje dalsze kroki diagnostyczne lub terapeutyczne.
Badanie rezonansem magnetycznym jest bezbolesne i zazwyczaj trwa od 30 do 60 minut, jednak czas ten może się różnić w zależności od złożoności przypadku i potrzeb diagnostycznych. W trakcie procedury ważne jest także utrzymanie stabilnej pozycji ciała pacjenta. Dyskomfort może jednak sprawić stosunkowo wysoki poziom hałasu generowanego przez aparat, który w pewnym stopniu redukują słuchawki zakładane pacjentowi przed badaniem oraz wąska przestrzeń maszyny, która może być klaustrofobiczna. Z tego powodu małe dzieci najczęściej są usypiane na czas badania.
Rezonans magnetyczny serca stanowi niezastąpione narzędzie diagnostyczne, umożliwiające precyzyjną ocenę struktury i funkcji serca. Dzięki temu badaniu możliwe jest szybkie postawienie diagnozy oraz wybór optymalnej strategii leczenia dla pacjenta. Warto więc dobrze przygotować się do badania oraz skonsultować ze specjalistą ewentualne przeciwwskazania, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji i zagwarantować bezpieczeństwo całej procedury.
MOŻE CIĘ ZAINTERESUJE: CZYM JEST ANGIO-TK?